LGS İnkılap Tarihi 4. Deneme Sınavı Çöz

Süre:

Erzurum Kongresi sırasında 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir Paşa’nın askerlik görevinden istifa etmesine rağmen Mustafa Kemal Paşa’ya ‘Ben ve kolordum emrinizdeyiz Paşam’ diyerek selam durması aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?


A
Kazım Karabekir Paşa’nın milli mücadeleyi fiilen başlattığının
B
Mustafa Kemal’in Millî Mücadele’nin lideri olarak görüldüğünün
C
Kazım Karabekir’in rütbesinin Mustafa Kemal’den daha düşük olduğunun
D
Kazım Karabekir’in İstabul Hükûmeti’nin emirlerine uygun davrandığının

Ayşe öğretmen, öğrencilere incelemeleri için Birinci Dünya Savaşı’nda OsmanlI Devleti’nin savaştığı cepheleri gös­teren aşağıdaki haritayı vermiştir. İnceleme sonucunda öğrencilerden birkaçı bazı tespitlerde bulunmuştur.

Haritayı inceleyen öğrencilerden hangisinin tespiti doğru değildir?


A
Melike: Öğretmenim, Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin savaştığı bazı cepheler Osmanlı’nın taarruz amacıyla açtığı cephedir..
B
Nahit: Öğretmenim bence bu savaşta OsmanlI Devleti kendi toprakları dışında bulunan cephelerde de savaşmış­tır.
C
Sinem: Öğretmenim bana göre Osmanlı’nın Birinci Dünya Savaşı’nda kazandığı tek cephe Çanakkale Cephe­sidir. Diğerlerini kaybetmiştir.
D
Derya: Öğretmenim haritaya baktığımızda Osmanlı Devleti’nin bu savaşta birden çok cephede savaştığını gör­mekteyiz.

Aşağıda Tanzimat ve Islahat Fermanlarının maddeleri verilmiştir:

TANZİMAT FERMANI (1839)

  • Herkesin can emniyeti sağlanacaktır.
  • Herkesin mal, ırz ve namusu korunacak ve diğerleri tarafından bu değerlerine saygı duyulması sağlanacaktır.
  • Herkes gelirine göre vergiye tabi tutulacaktır. Herkes kanun önünde eşit görülecektir.
  • Özel mülkiyet hakkı tanınacaktır.
  • Her yerleşim yerinden lüzumunca ve oradaki gidişatı bozmayacak şekilde asker alınacak ve dört veya beş sene içerisinde askerler görevlerini tamamlayıp yenileriyle değişecek şekilde bir sistem uygulanacaktır.
  • İşkence, dayak, rüşvet ve kayırma ortadan kaldırılacaktır.

ISLAHATFERMANI (1856) 

  • Gayrimüslimlerin de Müslümanlar ile eşit muamele görmesi ilkesini getirmiştir.
  • Hristiyan tebaanın hakları genişletilmiştir. (Özellikle eğitim ve yönetim alanında)

Azınlıklar;

  • Memur, il genel meclisi üyesi olabilecek.
  • Kilise, okul, yetimhane, yurt açabilecekler
  • Azınlık ve yabancılar şirket ve banka kurabilecek.
  • Hakaret içeren sözler sarf edilmeyecek.
  • Haraç ve cizye şartı kaldırılacak.
  • Bedelini vermek şartı ile askerlikten muaf olacaklar.

 

FARKLI ÖZELLİKLERİ

ORTAK ÖZELLİKLERİ

A)

Tanzimat ile halkın güvenliği, adalet ve askeri konular ele alınırken, Islahat Fermanı ile daha fazla azınlık haklarına değinilmiştir.

Hukuka bağlı devletin temellerini atılmıştır.

B)

Tanzimat ile herkese askerlik varken Islahatta azınlıklara bedelli askerlik getirilmiştir.

Müslümanlarla Gayrimüslimler arasında eşitliğin sağlanması amaçlanmıştır.

C)

Tanzimat Fermanı’nda demokratikleşme amacı varken Islahat Fermanı’nda böyle bir amaç görülmemektedir.

Her iki ferman da gayrimüslimlere yönelik yayımlanmıştır.

D)

Tanzimat Fermanı’nda genel ifadeler kullanılırken Islahat Fermanı’nda azınlıklara yönelik ifadelere yer verilmiştir.

Her ikisi de padişahın yetkilerini kısıtlamıştır.


A
B
C
D

Mondros Ateşkesinin imzalanmasından sonra Mustafa Kemal; Anlaşmanın ateşkesten çok ülkeyi işgallere açık hale getirdiğini herkese açıkça söylemiştir. Vatanın kurtulması için devlet yöneticileriyle İstanbul’da toplantılar düzenlemiş, İstanbul’da çözüm bulamayınca Anadolu’ya geçerek kurtuluş için halkı örgütlemiştir.

Yukarıdaki metinde Atatürk’ün hangi kişilik özelliğine değinilmemiştir?


A
Vatansever
B
İnkılapçı
C
Açık sözlü
D
Teşkilatçı

Aşağıda Birinci Dünya Savaşı’nın nedenleri verilmiştir:

  1. Sanayi İnkılabı sonucunda devletlerarasında pazar ve hammadde arayışından doğan sömürgeci­lik yarışı ve ekonomik rekabet
  2. Ekonomik yarışın devletler arası bloklaşmalara sebep olması
  3. Almanya ile Fransa arasında Alsace Lorraine (Alsas Loren) bölgesinden doğan çekişme
  4. Rusya ile Avusturya -Macaristan İmparatorluğu arasında Rusların Panslavizm politikasından doğan gerginlik
  5. Rusların Osmanlı toprakları üzerindeki emelleri ve sıcak denizlere inme politikası
  6. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun Bosna Hersek’i ilhakının Sırbistan ile arasında meydana getirdiği gerginlik
  7. Avusturya - Macaristan İmparatorluğu veliahdının Bosna Hersek’i ziyaretinde bir Sırplı tarafından öldürülmesi
  8. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan Milliyetçilik akımı nedeniyle milletlerin bağımsızlık mücadelesi vermesi

Bu nedenlere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


A
Birinci Dünya Savaşı’nın tüm ülkeleri ilgilendiren genel nedenleri olduğu gibi iki ülke arasında olan veya bir ülkeyi ilgilendiren özel nedenleri de vardır.
B
Savaşa katılan devletler arasındaki çıkar çatışmaları bu devletlerin kendileriyle çıkar birliği olan devletlerle grup­laşmalarına neden olmuştur.
C
Rusya, emellerine ulaşmak için Osmanlı Devleti’nin sahip olduğu İstanbul ve Çanakkale Boğazları’na ve Balkan topraklarına göz dikmiştir.
D
Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımı devletler arası bloklaşmalara neden olmuştur.

Savaşın doludizgin devam ettiği sırada Ankara’da Maarif kongresi toplanmıştır. Mustafa Kemal kongre için görüşünü şu sözlerle dile getirmiştir: "Cephede ordu Yunanlarla mücadele ederken, Ankara’da muallimler ordusu cehalete kar­şı müdafaa programı hazırlıyor. Harp ve Maarif cephelerinin ikisinde de faaliyetler var. Millî ordu vatandan düşmanı, muallim ordusu da cehalet ve zulmeti kovalayacak iki hizmetin aynı zamanda gerçekleşmesi ulvi bir tesadüftür.”

Mustafa Kemal’ in sözlerine bakarak aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılamaz?


A
Türk ordusunun Yunanlara karşı mücadele verdiği
B
Savaşa rağmen eğitimle ilgili çalışmaların yapıldığı
C
Türk halkının düşmanla mücadele ettiği gibi cehaletle de mücadele ettiği
D
Maarif kongresinin TBMM öncülüğünde gerçekleştiği

Yüzyıl başından itibaren Osmanlı Devleti’nde yaşayan azınlıklar, Fransız ihtilalinin ortaya çıkardığı milliyetçilik düşüncesinin etkisi ve Avrupa devletlerinin desteği ile ayaklandılar bu ayaklanmalar devletin daha çok zayıflamasına; Sırplar, Bulgarlar, Yunanlar, Karadağlılar ve Balkan devletlerinin Osmanlı’dan ayrılarak bağımsız olmasına sebep olmuştur.

Verilen paragrafa göre Osmanlı Devleti ile ilgili hangi bilgiye ulaşılamaz?


A
Osmanlı içindeki azınlıklar Fransız İhtilali’nden etkilenmiştir.
B
Avrupa devletleri Osmanlı içindeki milliyetçilik isyanlarını desteklemiştir.
C
Ayaklanmalar nedeniyle Osmanlı Devleti daha çok zayıflamıştır.
D
Milliyetçilik düşüncesinden sadece Balkan devletleri etkilenmiştir.

Kütahya-Eskişehir Savaşı’ndan sonra ordumuzun Sakarya Irmağı’nın doğusuna çekilmesi Türk Milleti’nin moralini bozmuştu. Yenilgiden dolayı mecliste sert tartışmalar yaşandı. Bazı milletvekilleri önlem olarak meclisin Kayseri’ye taşınmasını, bazıları da Mustafa Kemal’ in cephede ordunun başında bulunmadığı için yenildiğini söyledi.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?


A
Kütahya-Eskişehir Savaşı’nın yenilgiyle sonuçlanması bazı tartışmalara sebep olmuştur.
B
Meclisin Kayseri’ye taşınması gerektiğini düşünen çevreler vardır.
C
Ordumuzun yenilmesi TBMM’nin savaşa devam etmekten vazgeçmesine sebep olmuştur.
D
Bazıları Mustafa Kemal’in ordunun başında olmadığı için yenildiğimizi düşünmektedir.

Aşağıda Birinci Dünya savaşında açılan cepheler ve açılış sebepleri verilmiştir.

Cepheler

Açılış Sebepleri

Kafkas Cephesi

Kaybedilen Kars, Ardahan, Batum’u ele geçirmek, İngiltere’nin Hindistan ile bağ­lantısını keserek Rusya’yı Bakü petrollerinden uzaklaştırmak için açılmıştır.

Kanal Cephesi

Almanya’nın isteğiyle İngiltere’nin sömürgelerine giden yolları kesmek, Mısır’ı İngil­tere’den geri almak amacıyla açılmıştır.

Çanakkale Cephesi

İngiltere ve Fransa Çanakkale Boğazı’ndan geçerek İstanbul’u alıp Osmanlıyı savaş dışı bırakıp Rusya’ya yardım etmek için açmıştır.

Irak Cephesi

İngiltere petrol bölgelerini ele geçirmek için açmıştır.

Suriye -Filistin Cephesi

Başarısızlıkla sonuçlanan kanal harekatından sonra taarruza geçen İngilizleri dur­durmak için açılmıştır.

Hicaz-Yemen Cephesi

Müslümanlar için kutsal olan Mekke ve Medine’nin İngilizler tarafından işgal edilme­sini önlemek amacıyla açılmıştır.

Bu bilgilere göre,

  1. Osmanlı Devleti birçok cephede savaşmak zorunda kalmıştır.
  2. Bazı cepheleri kaybettiği toprakları geri almak için açmıştır.
  3. Osmanlı toprakları içerisinde bulunan petrol bölgeleri için mücadele edilmiştir.
  4. Almanya İngiltere’nin sömürgeleriyle olan bağlantısını kesmek istemiştir.

yargılarından hangileri doğrudur?


A
I, II, III ve IV
B
I, II ve III
C
III ve IV
D
I ve II

Aşağıda Tekâlif-i Milliye Emirleri ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Mustafa Kemal Paşa meclisten devraldığı Başkomutanlık yetkisini almasının ardından ilk iş olarak 7-8 Ağustos 1921 yılında Tekâlif-i Milliye Emirleri’ni yayınlamıştır. 10 maddeden oluşan Tekâlif-i Milliye Emirleri, Milli Vergi ve Ulusal Yükümlülükler anlamlarına gelmektedir.

Tekâlif-i Milliye Emirleri:

  • Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
  • Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
  • Her aile bir askeri giydirecek.
  • Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
  • Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
  • Her türlü makineli aracın %40’ına el konacak.
  • Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20’sine el konacak.
  • Sahipsiz bütün mallara el konacak.
  • Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.
  • Halkın elindeki araçlar bir defa olmak üzere 100 km’lik mesafeye ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.

Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?


A
Emirler, düzenli ordunun her türlü donanımını karşılamaya yöneliktir.
B
Emirler, halkın topyekûn bir seferberlik halinde olduğunu göstermektedir.
C
Tekâlif-i Milliye Emirleri, yasama organı olan meclis tarafından yayımlanmıştır.
D
Emirlere göre halk askeri malzeme, giyim, ulaşım, yiyecek ve iş gücü bakımından destek olacaktır.