KPSS Türkçe 5. Deneme Sınavı Çöz

Şiir; edebiyat dalları içindeki en zor, en nankör tür­dür. Sizi etkileyen bir öyküyü, bir romanı aradan çok uzun yıllar geçse de unutamazsınız. Çünkü o yapıt ilginç bir olay üzerine kurulmuştur. Şiir böyle de­ğildir. Aradan zaman geçip bellek zayıflayınca şiir, elekten akıp gider.

Bu parçada geçen “şiirin elekten akıp gitmesi” sö­züyle şiirin hangi niteliği anlatılmak istenmek­tedir?

Bir kitap, size bazen sanatsal beğenide eşsiz bir yolculuğun haritasını vererek yaşamınızı renklen­direbilir.

Bu cümledeki “eşsiz bir yolculuğun haritasını ver­mek” sözüyle anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

Türkçede köy göçüren olarak bilinen ve bilimsel adı amanita phalloides olan mantarın tadı çok güzeldir ama bu mantarla yaptığınız yemek, son yemeğiniz olur.

Bu cümleden aşağıdaki yargıların hangisi kesin olarak çıkarılabilir?

I. Suçlu olduğu için yüzüme bakmadan konuşu­yordu.

II. Her gece yatmadan önce birkaç satır okurum.

III. Söyleyeceklerini bir sıraya koymazsan konuşma sırasında heyecanlanırsın.

IV. Bu sözleri söylemeden evvel iyice düşünmeliy­din.

V. Babandan izin almadan tatile çıkamazsın.

Yukarıdaki numaralanmış cümlelerin hangile­rinde “koşul” anlamı vardır?

Hırvatistan ( )  (I) 13. yüzyıldan kalma Trsat Kalesi (_) (II) karnavala dönüşen şenlikleri ( ) (III) ünlü balık res­intoranları (_) (IV) Avusturya-Macaristan İmparatorluğu Dönemi’nden kalma yapıları ( ) (V) çarpıcı bir güzelliğe sahip sahil şehri Opajita’yla her yıl milyonlarca tu­risti kendine çekiyor.

Bu cümlede boş parantezle belirtilen yerlerinhangisine ötekilerden farklı bir noktalama işa­reti getirilebilir?

Ayaın’ın Söke ilçesindeki (I) Güliübahçe mahallesinde (II) bulunan, 12’nci yüzyılda (III) yapılan ve 1823'te (IV) restore edilen Aziz Nikaloas Kilisesi (V) bakımsızlık yüzünden yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya.

Bu cümledeki numaralanmış sözlerin hangisin­de bir yazım yanlışı vardır?

Yolunuzun ilerisini göremiyorsanız dönemece gel­mişsiniz demektir.

Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi yoktur?

İnsan, karnı doyduğunda sorun çıkaran tek canlıdır

Bu cümlenin öğeleri sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?

Gece olur, gün eskir

Aylar geçer, yıllar eskir

Yolun yarısından sonra insan eskir

Eskimeyen birkaç şey varsa hayata dair

Biri yarın, biri umut, biri sevgidir

Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?

Tamlayanı düşmüş ad takımlarında tamlanana geti­rilen - ler, -lar takısı, kimi durumlarda, eklendiği söz­cüğün değil, tamlayanın çoğul olduğunu gösterir.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu bilgiye ör­nek olabilecek bir kullanım vardır?

(I) Yıllar önce ayrıldığım bu kentte hiçbir şey de­ğişmemişti. (II) Meyan kökü şerbeti satanlar yine satıyorlardı. (III) Bakır dövüp biçimlendirenler yine her günkü işlerini yapıyorlardı. (IV) Bakırcılar Çarşısı’ndan neşeli çekiç sesleri yine geliyordu. (V) Ama çocukluğumdaki o değişik tadı alamıyor, bir şeylerin eksikliğini duyuyordum.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgiliolarak aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo­zukluğu vardır?

Mevlana’nın Konya’daki dergâhında bir gün mutfakta tam da yemek pişmekteyken odunların bittiğini fark eden Mevlana’nın başaşçısı Ateşbazı Veli, Mevlana’ya ne yapması gerektiğini sorar.  Ayaklarını kazanın altına sokmasının yeterli olacağını öğrenince şaşkınlık içinde kendine söyleneni yapar ve o anda kazandaki yemek tekrar fokur fokur kaynamaya başlar. Sadece birkaç saniyeliğine içinden “Acaba parmaklarım yanar mı?” diye şüphe geçirdiği anda Veli’nin sol ayak başparmağı yanar. Mevlana’nın huzuruna çıktığında gönlüne düşürdüğü şüpheden utanarak sağ ayağıyla sol ayak baş parmağını kapatır. Bundan sonra semazenler Ateşbaz’a hürmeten bu şekilde sema yaparlar.

Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak

I. Öyküleyici bir anlatım biçimiyle kaleme alınmıştır.

II. Karşılaştırmaya başvurulmuştur.

III. Nitel anlamlı sözcüklere yer verilmiştir.

IV Farklı yapıda cümle türleri kullanılmıştır.

yukarıdakilerden hangileri söylenemez?

(I) 1970’li yıllarda ve 80’li yılların başlarında şem­panzelerin “dil” yetenekleri konusunda çok şaşırtıcı iddialar ortaya atılmıştı. (II) Ortaya atılan iddialara göre, bu hayvanlardan bazıları sağırların kullandığı işaret dili ya da ''dile benzer'' işaret ve semboller oluşturabilme yeteneğine sahipti. (III) Bu iddiaların yol açtığı büyük heyecanın sebebi aslında, insanı benzersiz kılan son  kalenin dil olarak görülmesidir. (IV) Papağanlar, muhabbet kuşları gibi kimi kuşlar eğitildiğinde insan gibi konuşabilir. (V) Çünkü daha önceden bazı hayvanlarda gözlenen yetenekler, insanın alet yapma özelliğine sahip tek canlı olmadığını göstermiş ve geriye tek ayırt edici özellik olarak dil kalmıştı.

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden han­gisi düşüncenin akışını bozmaktadır?

İnsanlığın ilk çağlarına ışık tutmada mezarların ol­dukça önemli bir rolü vardır. —- Bu buluntular saye­sinde binlerce yıl öncesinin giyim kuşamı, yiyecek içecekleri, dinsel inançları, sosyal-sınıfsal ilişkileri, kültürel-sanatsal düzeyleri hakkında net bilgilere ulaşabilmekteyiz.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

I. Yorulan organın denge duygusu kaybolur, bu durumdaki kişide endişe hissi güçlenir.

II. Dalgalarla sarsılan bir gemide bu organımız yo­rulur.

III. Kulağımızın içinde, en dip kısımda, denge duy­gusunu sağlayan çok küçük bir organ vardır.

IV. Bütün bunların sonucu olarak kişide bir çeşit baş dönmesi ve mide bulantısı oluşur.

V. Buna halk arasında “deniz tutması” denir.

Yukarıda numaralanmış cümlelerin anlamlı bir bütün oluşturması için hangilerinin birbiriyle yer değiştirmesi gerekir?

Yapay ışıklandırmanın olmadığı, gökyüzünün bulutsuz, açık olduğu yerlerde, özellikle kırsal bir alanda iseniz gökyüzündeki yıldız sayısının çokluğu karşısında şaşar kalırsınız. Buna bir de “yıldız kayması” denilen görsel şölenler eklendi mi seyrelmeye doyum olmaz. Peki, gerçekte yıldızlar mı kaymaktadır gökyüzünde? Güneş sistemimizin içinde Güneş ve gezegenlerin çekim kuvvetleri ile bir o yana, bir bu yana savrulan birçok gök taşı (meteor) vardır. Bu gök taşlarının bir kısmı, atmosfere girdiğinde olu­şan sürtünme ile parlak bir ışık çıkararak yanar ve yok olur. Bizim yıldız kayması dediğimiz olay budur. Bazen bu “yıldız kaymaları” peş peşe, âdeta bir havai fişek gösterisi gibi izlenir. Buna bilim insanları “meteor yağmurlan” adını vermiştir. Bu gök taşla­rının görece olarak daha büyük olanları yeryüzüne ulaşabilir. Bunların büyük bölümü denizlere düşe­rek bir zarar vermez ancak dünyanın pek çok yeri­ne meteor düşmüştür.

Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin ce­vabı yoktur?

Kanser hücreleri, içinde bulundukları tümörlerden ayrılarak kan yoluyla vücudun diğer bölgelerine ta­şınabiliyor. Metastaz olarak adlandırılan bu süreç, Axl ve Gas6 olarak adlandırılan proteinlerin etkileşmesiyle başlıyor. İki Gas6 proteininin, kanser hücrelerinin üzerindeki iki Axl proteinine bağlanmasıyla üretilen sinyaller, kanser hücrelerinin tümörden ayrılmasına neden oluyor. Kan yoluyla vücudun diğer bölgelerine göç eden bu hücreler, yeni tümörler oluşmasına ve kanserin vücuda yayılmasına sebep oluyor. Araştırmacılar bu süreci engellemek için “Axl”ye benzeyen ancak zararsız bir protein üret­ti. Bu protein, kandaki GasS proteinlerini üzerine toplayarak kanserli hücrelerdeki Axl proteinlerine bağlanmalarını ve metastaza sebep olmalarını en­gelliyor.

Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

Hem hareket eden hem de düşünen İnsan otomatını yapmayı ilk kez başaran, Wolfgang Ritter adlı Macar asıllı bir mekanikçidir. Kempelen’in, 1769 yılında gerçekleştirdiği insan otomatı, bir masaya oturmuş ve karşısındaki ile satranç oynayan bir adamdır! Başı dönen, gözleri oynayan, bir eliyle ucuna sigara takılı uzun çubuğu tutan, öteki eliyle de taşların yerini değiştiren otomat, rakibin şahını tehdit edecek bir hamle yaptığında ses de çıkarmaktadır. Ritter; Viyana’da, İmparatoriçe Mana Theresia’nın desteğiyle yaptığı otomatına “Satranç Oynayan Türk” adını vermiştir. Osmanlı kıyafetindeki otomat adamın elindeki sigara çubuğu da zaten o yıllarda Avrupa’da moda olan ‘Türk gibi sigara içmek” deyiminden dolayı konmuştur.

Bu parçada anlatılanlardan, tarihin ilk insan otomatı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?

20 - 21. soruları, aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Herkesin başına gelir. Birden gözlerinizin önünde lekeler, baloncuklar, şeritler ya da başka tuhaf şekiller belirir. Bakışlarınızı sağa sola çevirdiğinizde bunlar da hareket eder. Gözlerinizi kapatıp açarsınız, şekiller yerinde duruyordun Kimileri bunu göz hastalıklarına, kimileri de tansiyon düşmesine bağlayıp endişelenir. Oysa gözlerimizin önünde dans eden bu görüntüler ve solucan benzeri şekiller tamamen zararsızdır. Bu şekiller büyük ölçüde, gözün şeffaf iç dolgusunun bulanıklaşmasından kaynaklanır ve özellikle aydınlıkta boşluğa baktığımızda meydana gelir.

Bu parçaya dayanarak aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir?

20 - 21. soruları, aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Herkesin başına gelir. Birden gözlerinizin önünde lekeler, baloncuklar, şeritler ya da başka tuhaf şekiller belirir. Bakışlarınızı sağa sola çevirdiğinizde bunlar da hareket eder. Gözlerinizi kapatıp açarsınız, şekiller yerinde duruyordun Kimileri bunu göz hastalıklarına, kimileri de tansiyon düşmesine bağlayıp endişelenir. Oysa gözlerimizin önünde dans eden bu görüntüler ve solucan benzeri şekiller tamamen zararsızdır. Bu şekiller büyük ölçüde, gözün şeffaf iç dolgusunun bulanıklaşmasından kaynaklanır ve özellikle aydınlıkta boşluğa baktığımızda meydana gelir.

Bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi hepimizin başına gelen, gözlerimizin önünde ansızın oluşan tuhaf şekiller, şeritler, baloncuklar ve lekelerin oluşma nedenidir?

22- 23. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Dokular arasının, kılcal kan damarlarından kaynaklanan bir kan suyu sızıntısı tarafından istilaya uğramasına “ödem”denir. Normal durumda beden ağırlığının ortalama %15’ine denk düşen bu kan suyu sızıntısı kan plazmasından sızan bir sıvıdan oluşur ve sıvının hacmi çok artınca ortaya çıkar, Ödem, iki biçimde belirebilir: yüzeysel olarak ya da derinlemesine. “Anazark” olarak adlandırılan genel beden ödeminde bu iki biçim birlikte bulunur. Kılcal damar geçirgenliğini ve sıvı geçişini artıran bir damar çeperi bozukluğu, toplardamar basınç yüksekliği ödeme yol açan olaylar arasında sayılabilir. Birçok durumda ödemlerin kalbe, böbreklere ya da karaciğere ilişkin bir nedeni vardır. Ayrıca hormonlarla, beslenme bozukluklarıyla ilişkili ya da alerji kökenli ödemler de görülebilir. En sık rastlanan kalp ödemi, sağ kalp yetmezliğine yol açan bir bozukluğa bağlıdır. Nedeni, toplardamar yüksek basıncı ve su tuz birikmesidir. Bu ödem yumuşak ve bastırıldığında parmak izi bırakır niteliktedir, ¡ki yanlıdır, yavaş yavaş bacakları tutar, giderek karın ve göğüs boşluklarında sıvı toplanması da görülebilir. Başlangıçta beyaz ve yumuşak olan bu ödem, ileride sertleşebilir ve morumsu bir renk olabilir.

Bu parçada “ödem'' ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?

22- 23. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

Dokular arasının, kılcal kan damarlarından kaynaklanan bir kan suyu sızıntısı tarafından istilaya uğramasına “ödem”denir. Normal durumda beden ağırlığının ortalama %15’ine denk düşen bu kan suyu sızıntısı kan plazmasından sızan bir sıvıdan oluşur ve sıvının hacmi çok artınca ortaya çıkar, Ödem, iki biçimde belirebilir: yüzeysel olarak ya da derinlemesine. “Anazark” olarak adlandırılan genel beden ödeminde bu iki biçim birlikte bulunur. Kılcal damar geçirgenliğini ve sıvı geçişini artıran bir damar çeperi bozukluğu, toplardamar basınç yüksekliği ödeme yol açan olaylar arasında sayılabilir. Birçok durumda ödemlerin kalbe, böbreklere ya da karaciğere ilişkin bir nedeni vardır. Ayrıca hormonlarla, beslenme bozukluklarıyla ilişkili ya da alerji kökenli ödemler de görülebilir. En sık rastlanan kalp ödemi, sağ kalp yetmezliğine yol açan bir bozukluğa bağlıdır. Nedeni, toplardamar yüksek basıncı ve su tuz birikmesidir. Bu ödem yumuşak ve bastırıldığında parmak izi bırakır niteliktedir, ¡ki yanlıdır, yavaş yavaş bacakları tutar, giderek karın ve göğüs boşluklarında sıvı toplanması da görülebilir. Başlangıçta beyaz ve yumuşak olan bu ödem, ileride sertleşebilir ve morumsu bir renk olabilir.

Bu parçaya göre, “kalp ödemi” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

24 - 26. soruları, aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Aşk üzerine yapılan araştırmalarda bilim insanları, aşkın beyindeki “keyif alma merkezleri”ni etkin hâle getirdiğini saptadılar. (II) Bir kişiden hoşlandığımız zaman beynimizde birtakım uyarı maddeleri salgılanmakta. (III) Bunların arasında özellikle “dopamin” adlı madde bol miktarda salgılanıyor (IV) Dopamin, insana müthiş keyif vererek aşktan başka hiçbir şevin öneminin Olmadığı duygusu uyandırıyor. (V) Londra Ünı 'sısnesı bilim ırssnları deneklere, beyinlerinin mutluluk duygularından sorumlu bölgelerinin hemen etkilendiği görülmüş. ( VII) Yine görülmüş ki aynı anda sıkıntı, korku ve sorun çözme gibi beyin etkinlikleri devre dışı kalmakta. (VIII) Yani ''aşkın gözü kördür'' deyişi bir anlamda bilimsel olarak kanıtlanmış oluyor.

Bu parçadan, aşağıdaki genellemelerin hangisine ulaşılabilir?

24 - 26. soruları, aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Aşk üzerine yapılan araştırmalarda bilim insanları, aşkın beyindeki “keyif alma merkezleri”ni etkin hâle getirdiğini saptadılar. (II) Bir kişiden hoşlandığımız zaman beynimizde birtakım uyarı maddeleri salgılanmakta. (III) Bunların arasında özellikle “dopamin” adlı madde bol miktarda salgılanıyor (IV) Dopamin, insana müthiş keyif vererek aşktan başka hiçbir şevin öneminin Olmadığı duygusu uyandırıyor. (V) Londra Ünı 'sısnesı bilim ırssnları deneklere, beyinlerinin mutluluk duygularından sorumlu bölgelerinin hemen etkilendiği görülmüş. ( VII) Yine görülmüş ki aynı anda sıkıntı, korku ve sorun çözme gibi beyin etkinlikleri devre dışı kalmakta. (VIII) Yani ''aşkın gözü kördür'' deyişi bir anlamda bilimsel olarak kanıtlanmış oluyor.

Bu parçanın I numaralı cümlesindeki bilimsel saptama, numaralanmış cümlelerin hangisinden başlanarak yine bilimsel saptamalara bağlı olarak gerekçeleri ile açıklanmaya başlanmıştır?

24 - 26. soruları, aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.

(I) Aşk üzerine yapılan araştırmalarda bilim insanları, aşkın beyindeki “keyif alma merkezleri”ni etkin hâle getirdiğini saptadılar. (II) Bir kişiden hoşlandığımız zaman beynimizde birtakım uyarı maddeleri salgılanmakta. (III) Bunların arasında özellikle “dopamin” adlı madde bol miktarda salgılanıyor (IV) Dopamin, insana müthiş keyif vererek aşktan başka hiçbir şevin öneminin Olmadığı duygusu uyandırıyor. (V) Londra Ünı 'sısnesı bilim ırssnları deneklere, beyinlerinin mutluluk duygularından sorumlu bölgelerinin hemen etkilendiği görülmüş. ( VII) Yine görülmüş ki aynı anda sıkıntı, korku ve sorun çözme gibi beyin etkinlikleri devre dışı kalmakta. (VIII) Yani ''aşkın gözü kördür'' deyişi bir anlamda bilimsel olarak kanıtlanmış oluyor.

Bu parça iki paragrafa ayrılmak istense ikinci paragraf kaç numaralı cümleyle başlar?

27- 30 soruları aşağıdaki bilgilere göre, birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.

Bir sitedeki A, B, C, D, E, F, G, H ve I yazlıklarının konumları ile ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

A'nın 50 metre kuzeyinde I, 50 metre güneyinde G vardır.

B'nin 50 metre batısında E, 50 metre kuzeyinde F vardır.

D'nin 50 metre güneyinde E, 100 metre güneyinde C vardır.

H'nin 50 metre batısında C, 100 metre batısında G vardır.

Buna göre B, A’nın hangi yönündedir?

27- 30 soruları aşağıdaki bilgilere göre, birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.

Bir sitedeki A, B, C, D, E, F, G, H ve I yazlıklarının konumları ile ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

A'nın 50 metre kuzeyinde I, 50 metre güneyinde G vardır.

B'nin 50 metre batısında E, 50 metre kuzeyinde F vardır.

D'nin 50 metre güneyinde E, 100 metre güneyinde C vardır.

H'nin 50 metre batısında C, 100 metre batısında G vardır.

Verilen bilgilere göre F, E’nin hangi yönündedir?

27- 30 soruları aşağıdaki bilgilere göre, birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.

Bir sitedeki A, B, C, D, E, F, G, H ve I yazlıklarının konumları ile ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

A'nın 50 metre kuzeyinde I, 50 metre güneyinde G vardır.

B'nin 50 metre batısında E, 50 metre kuzeyinde F vardır.

D'nin 50 metre güneyinde E, 100 metre güneyinde C vardır.

H'nin 50 metre batısında C, 100 metre batısında G vardır.

Verilen bilgilere göre G, C’niıı hangi yönündedir?

27- 30 soruları aşağıdaki bilgilere göre, birbirinden bağımsız olarak cevaplayınız.

Bir sitedeki A, B, C, D, E, F, G, H ve I yazlıklarının konumları ile ilgili olarak şunlar bilinmektedir:

A'nın 50 metre kuzeyinde I, 50 metre güneyinde G vardır.

B'nin 50 metre batısında E, 50 metre kuzeyinde F vardır.

D'nin 50 metre güneyinde E, 100 metre güneyinde C vardır.

H'nin 50 metre batısında C, 100 metre batısında G vardır.

Aşağıdakilerin hangisinde en batıdaki yazlıklar verilmiştir?