Cumhuriyetçilik ilkesi doğrultusunda yapılan bazı çalışmalar şunlardır;
● TBMM’nin açılması
● 1921 ve 1924 Anayasaları’nın kabulü
● Saltanatın kaldırılması
Buna göre, Cumhuriyetçilik ilkesi ile aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenemez?
Halkın yönetime katılabilmesi | |
Hukuk devleti özelliklerini benimsemek | |
Din ve devlet işlerini ayırmak | |
Osmanlı Devletine son vermek |
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk ilkelerinden Halkçılık ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilen inkılaplardan birisi değildir?
Medeni Kanunu’nun Kabulü | |
Soyadı Kanunu’nun Kabulü | |
Kılık Kıyafet Kanun’un Kabulü | |
Halifeliğin kaldırılması |
Sevgi Öğretmen: Çocuklar, halkçılık ilkesi halkın kendi kendini yönetmesini de içerir. Ayrıca toplumun dayanışma içinde olmasını sağlamaya çalışır.
Buna göre halkçılık ilkesi hangi ilkelerle ilişkilendirilebilir?
Zeki: Devletçilik
Aysel: Milliyetçilik
Aylin: Laiklik
Yasemin: Cumhuriyetçilik
Yukarıdaki Sevgi öğretmenin sorusuna aşağıda verilen öğrencilerden hangisi ya da hangileri doğru cevap vermiştir?
Yalnız Aysel | |
Zeki ve Aysel | |
Aylin ve Yasemin | |
Aysel ve Yasemin |
İbrahim Öğretmen Cumhuriyetçilik ilkesini daha iyi kavramaları için öğrencilerini TBMM’ye götürmüştür. Meclise yapılan gezi sonrasında öğrencilerine Cumhuriyetçilik ilkesi hakkında neler öğrendiklerini sormuştur.
Aşağıdaki öğrencilerden hangisinin verdiği cevap yanlıştır?
Toplumun çıkarları için güçler birliği ilkesi uygulanmaktadır. | |
Halkımız milletvekilleri vasıtasıyla temsil edilmektedir. | |
Farklı fikirleri temsilen birden çok parti yer almaktadır. | |
Herkesin uymak zorunda olduğu kanunlar çıkarılmaktadır. |
Devletin rejim biçimini, yönetim organlarını, bu organlar arasındaki işleyiş ile hak ve özgürlükleri belirten en temel kanununa “Anayasa” denir. TBMM 20 Ocak 1921’de ilk anayasası olan Teşkilat-ı Esasi’yi kabul etmiştir. Savaş dönemi olduğundan dolayı kısa ve öz olarak hazırlanan 1921 Anayasası’nda egemenlik kayıtsız şartsız milletindir, ifadesi yer almıştır. Yasama, yürütme ve yargı yetkileri TBMM’ye verilmiştir. Savaş dönemi bittikten sonra da 1924’te yeni anayasa kabul edilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi Teşkilat-ı Esasi ile ilgili olamaz?
Güçler birliği benimsenmiştir. | |
Cumhuriyet’in ilanı bu dönemde olmuştur. | |
Yönetim şekli değişmiştir. | |
İnsan hak ve özgürlüklerine yer verilmiştir. |
Osmanlı Devleti, kurulduğu 1299’dan beri saltanat ile yönetilmektedir. Ülkede padişah egemen güçtür. Egemenlik sadece padişaha aittir. Padişahın her sözü kanun niteliğindedir. Özellikle Fransız İhtilalı’ndan sonra dünyada yönetim anlayışları da değişmeye başlamıştır. Tek kişilik yönetimlerin yerini, halkın da söz sahibi olduğu yönetim biçimleri almaya başlamıştır. Osmanlı devleti bu doğrultuda 1876 yılında meşrutiyeti ilan etmiştir. Böylece halk ilk kez padişahın yanında yönetime katılmıştır. Gençlik yıllarında meşrutiyeti savunan Mustafa Kemal, Amasya Genelgesi ve Erzurum Kongresi’nde bu düşüncelerinin değiştiğini göstermiştir. Onun için en iyi yönetim, egemenliğin sadece millete ait olduğu yönetimdir. TBMM’nin açılışında “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.” denilmiş ve milletvekilleri halk tarafından seçilmiştir.
Yukarıdaki metinde verilen bilgiler dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Osmanlı Devleti’nde egemenlik babadan oğla geçmektedir. | |
Osmanlı Devleti’nin yönetim biçimi monarşidir. | |
TBMM’nin açılmasıyla yönetim anlayışı değişmiştir. | |
Cumhuriyet ilan edilerek yönetim şeklimiz kesinleşmiştir. |
Kurtuluş Savaşı’mız zaferle sonuçlanmış, işgalci güçler Anadolu’dan atılmıştı. Savaş sonunda yapılan Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın ardından, İtilaf Devletleri ile kesin barış görüşmeleri başladı. İtilaf devletleri ile Türk tarafının Lozan’da bir konferans düzenlemesine karar verildi. İtilaf devletleri Mudanya Ateşkes Antlaşması’nda Osmanlıyı hukuken yok saymalarına rağmen, Lozan Konferansı’na İstanbul Hükûmeti’ni de çağırdılar. Böylece ikilik çıkarmayı ve Türk milletine diz çöktürmeyi hedefliyorlardı.
Mustafa Kemal İtilaf Devletleri’nin bu oyununu bozmak için aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmiştir?
Cumhuriyeti ilan etmiştir. | |
Konferansa katılmama kararı almıştır. | |
Saltanatı kaldırmıştır. | |
İstanbul Hükûmeti ile anlaşma yapmıştır. |
Mustafa Kemal mutlak monarşi yönetimine her zaman karşı çıkmıştır. Ülke yönetiminin halka ait olduğu bir yönetim anlayışını benimseyen
Mustafa Kemal:
I. Amasya Genelgesi’nde, “Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.”demiştir.
II. Erzurum Kongresi’nde, “Kuva-yı Milliye’yi etkin, milli iradeyi hâkim kılmak esastır.”- demiştir.
III. TBMM’nin açılışında, “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.”denilmiştir.
Yukarıdaki maddelerden aşağıdaki hangi çıkarımda bulunabiliriz?
Mustafa Kemal kendisi padişah olmak istemektedir. | |
Cumhuriyet rejimine dayalı bir devlet kurmak istemektedir. | |
Cumhuriyeti ilan ederek egemenliği millete vermiştir. | |
Ülkede çok partili demokratik hayata geçilmiştir. |
İtilaf Devletleri Kurtuluş Savaşı’nı TBMM’ye karşı kaybetmelerine rağmen, Lozan Konferansı’na İstanbul Hükûmetini de davet etmişlerdir. İtilaf Devletleri’nin bu tutumlarının amacı:
I. Osmanlı Devleti’nin eski gücüne kavuşmasını sağlama
II. İstanbul Hükûmeti ile TBMM’nin arasını düzeltme
III. İstanbul hükûmeti ile TBMM arasında ikicilik çıkarma
IV. Cephede elde edemediği başarıları masa başında kazanma
V. Saltanatın kaldırılmasını sağlama
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangilerini gerçekleştirmeye dönüktür?
III ve IV | |
IV ve V | |
Yalnız II | |
Yalnız V |
Kurtuluş Savaşı’nın cephe bölümü henüz başlamamıştır. Milli bilincin uyandırılması, halk arasında işgalci güçlere karşı birlik ve beraberliğin sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar tüm hızıyla sürmektedir. Amasya Görüşmelerinden sonra, Mebusan Meclisi’ne Erzurum milletvekili olarak seçilen Mustafa Kemal İstanbul’a gidemediği için, çalışmaları daha yakından takip etmek, Batı Cephesi’ne daha yakın olabilmek, İstanbul’daki gelişmeleri takip edebilmek amacıyla Temsil Heyeti olarak Ankara’ya gelmişlerdir. Bununla birlikte:
• Ankara halkı Temsil Heyetini bağrına basmıştır.
• TBMM Ankara’da açılmıştır.
• Kurtuluş Savaşı Ankara’dan yönetilmiştir.
• Ankara boğazlara ve denizlere uzak bir konumda yer almaktadır.
Yukarıda verilen maddelerin, aşağıdaki gelişmelerden hangisinin nedeni olduğu söylenebilir?
Temsil Heyeti’nin Ankara’yı merkez olarak seçmesi | |
TBMM’nin Ankara’da açılması | |
Ankara’nın başkent olarak seçilmesi | |
Ankara’da ulaşım ağının gelişmesi |
Egemenliğin millete ait olduğu, milletin bu egemenlik hakkını belirli süreler için seçtiği temsilcileri aracılığı ile kullandığı yönetim biçimine “cumhuriyet” denir. 29 Ekim 1923’te cumhuriyet ilan edilmiştir. Bu durum anayasanın 1.maddesinde: Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir şeklinde ifade edilmiştir. Böylece Mustafa Kemal yönetim anlayışı ile ilgili hedefine ulaşırken, aynı zamanda dönemin birçok sorununu da çözüme kavuşturmuştur.
Aşağıdakilerden hangisi cumhuriyetin ilanı ile çözüme kavuşan konulardan biri değildir?
Hükûmet kurma işi kolaylaşmış ve hükûmet bunalımı sona ermiştir. | |
Devletin ad sorunu çözümlenmiş, içte ve dışta prestiji artmıştır. | |
Devlet başkanlığı sorunu çözümlenmiştir. | |
Başkentin neresi olacağı konusu çözüme kavuşmuştur. |
İtilaf Devletleri Londra Konferansı’na TBMM ile İstanbul Hükûmeti’ni birlikte çağırmıştı. Burada amaç, iki tarafı birbirine düşürmekti. Lozan Konferansı öncesinde de aynı amaç güdülüyordu. TBMM bunu önlemek için gerekli tedbiri almıştır.
TBMM bu duruma engel olabilmek için aşağıdaki adımlardan hangisini atmıştır?
Padişah ile iyi ilişkiler kuruldu. | |
Saltanat kaldırıldı. | |
Konferansa temsilci gönderilmedi. | |
Osmanlı hükûmetinin temsilcisinin katılması engellenmeye çalışıldı |
Saltanat kaldırıldığında dönemin şartlarından dolayı halifeliğe dokunulmamıştır. Osmanlı ailesinden Abdülmecid’i TBMM halife seçmiştir.
Bu bilgilerden hareket edersek aşağıdakilerden hangisi yanlış olur?
622 yıllık Osmanlı Devleti resmen sona ermiştir. | |
Birlik ve beraberliğin bozulmaması için halifeliğe dokunulmamıştır. | |
Saltanatın kaldırılması ile Halifelik siyasi gücünü yitirmiş oldu. | |
Halifelik TBMM ile uzun yıllar uyum içinde çalışmıştır. |
Ülke yönetiminin babadan oğula geçtiği veya ülkeyi yönetme hakkının bir ailenin elinde olduğu sisteme ______ denir.
Yukarıdaki paragrafta “_______” şeklinde gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi getirilirse cümle doğru tamamlanmış olur?
Halifelik | |
Saltanat | |
Egemenlik | |
Bağımsızlık |
Amasya Genelgesi’nde yer alan “Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.” maddesi ulusal egemenlik yolunda atılmış ilk adım olarak kabul edilir.
Buna göre;
I. TBMM’nin açılması
II. Moskova Antlaşması’nın imzalanması
III. Saltanatın kaldırılması
gibi gelişmelerden hangisi milli egemenlik için atılmış adımlar arasında gösterilemez?
I | |
II | |
III | |
IV |